Tot slot

Het workshopprogramma zit er al weer bijna op. Morgen nemen de groepen afscheid van hun scholen en van hun tolken. Daarna gaat de groep naar het eiland Weh voor een dag welverdiende ontspanning en daarna (zondag) begint de lange terugreis. Dit zal dus het laatste weblogbericht vanuit Indonesië zijn.
Het waren (zijn) intensieve weken en omdat we met allemaal onderwijsmensen zijn: het R-woord is al regelmatig gevallen. Reflecteren dus. Vrijwel dagelijks werd door de hele club voor het avondeten teruggeblikt op de dag en vooruitgekeken naar de volgende dag. Vaak met behulp van erg prettige – want afwisselende – coöperatieve werkvormen van Bonnie. Dat was nuttig en goed.
En nu is het dus al weer bijna tijd voor de reflectie op de reis. Dat zal een lange reflectie worden, want pas in december afgerond. “da’s wel erg lang” hoor ik sommige lezers denken, maar dat valt mee: tot 8 december is Johan namelijk aanwezig in Banda om op de scholen follow-up te geven en om te onderzoeken wat deze workshops hebben bijgedragen. Waar schieten ze wortel en waar doen ze dat niet (en waarom wel of niet).
Natuurlijk zal deze groep komende weken ook al het nodige aan evaluatiemateriaal opleveren maar pas in december kan de balans dus echt worden opgemaakt.
Wat het resultaat van die balans dan ook zal zijn, één ding weten we nu alvast zeker: honderden kinderen hebben afgelopen weken geweldige workshops gehad en hebben geleerd en genoten. Dat geldt ook voor tientallen leerkrachten. En wellicht geldt dat ook wel voor de meeste schoolleiders.
Alle deelnemers van deze groep wil ik daarom nu alvast bedanken voor hun geweldige inzet!
Johan: fantastisch dat je langer wilt en kunt blijven en alvast heel veel succes!
Alle lezers: dank voor de betrokkenheid en hopelijk tot binnenkort!

André

school aan zee

Een close-up van school 6. Wie van niets weet geeft deze school de hoofdprijs in de categorie "setting". Onder een paar palmbomen, direct aan het strand...
Vorige week werd hier 4 dagen lang muziekworkshop gegeven. Deze week rekenen. Anne Marjon blikt terug op haar ervaringen van vorige week, Muriel en Sasha geven hun impressies van tot nog toe deze week:

Wat fantastisch! Toen ik begin vorige week weer op school 6 aankwam herkende zowel de leerkrachten als de kinderen me van de vorige reis. De kinderen kwamen naar me toe terwijl ze zeiden ibu Anne, ibu Anne, miss Anne. En de leerkrachten reageerden erg enthousiast en vroegen aan de tolken na of het klopte dat ik er de vorige keer ook was. Eén leerkracht vroeg niks, maar knuffelde me helemaal plat haha. In het voorgesprek met de leerkrachten heb ik naar aanleiding van de vorige reis gevraagd of het gelukt was om af en toe wat danslessen te geven. Ze hebben er wel af en toe iets mee gedaan, maar soms wisten ze niet exact meer welke dans er bij de muziek hoorde en dan hadden ze zelf bewegingen bedacht. Samen met Johan heb ik dit keer de hele week dans, muziek en drama workshops gegeven. We hebben veel aandacht besteed aan het betrekken van de leerkrachten bij de lessen en op de laatste dag hebben Johan en ik alleen gekeken en foto’s gemaakt. De leerkrachten en de kinderen hebben heel veel plezier gehad. Vorige keer dat ik hier was zag ik een jongen die heel schuw achter in de klas met een knikker zat te spelen. Dit keer had hij expressie in zijn gezicht en zag ik hem lachen en plezier hebben. Het voelde zo goed om dat te zien. In de pauzes hebben we met de leerkrachten gepraat en een leerkracht vertelde over haar eigen ervaring met de tsunami en hoe ze haar 2 kinderen verloren is. Haar jongste dochter is in haar armen gestorven. Deze lerares is een erg intelligente vrouw. Ze werkte eerst als iets anders, maar is met kinderen gaan werken omdat ze zo graag iets voor alle andere kinderen wil betekenen. Het heeft zoveel met haar gedaan. Nu is ze zwanger en dat is een dubbel gevoel. Ze is heel blij, maar het confronteert haar ook met het verlies van haar andere 2 kinderen. Dit soort verhalen zijn erg aangrijpend en het zorgt er ook voor dat je weer extra hard je best doet om het zo goed en leuk mogelijk te maken op die school. We hebben een erg intensieve week gehad en hem heel voldaan afgesloten. De leerkrachten kunnen een liedje spelen op het klokkenspel en zijn enorm trots op zichzelf. Ze zijn gemotiveerd om hier mee verder te gaan. Ik sluit nu dit verhaal af en denk aan het beeld van de laatste dag, waarin we met z’n allen muziek hebben gemaakt en ik denk aan die lieve kinderen met zoveel lachende gezichten. Kortom: Wat fantastisch!! Groetjes Anne Marjon


Met lichte kriebels in de buik, rijden we richting school 6. Deze school ligt het dichtste bij de zee, in de wijk die het ergste is getroffen door de tsunami. De weg erheen laat nog veel verwoestingen zien, hoewel ook duidelijk te zien is dat er keihard aan het herstel gewerkt wordt. Er zijn veel huizen gebouwd, nog niet allemaal bewoond. De mangrovebossen beginnen weer langzaam te groeien en ook is men druk bezig met de aanleg van nieuwe wegen en straten. Dit gebeurt niet zo gestructureerd als in Nederland. Hele stukken zijn geasfalteerd, maar een begin en eind is er nog niet. Wel is de belijning aangebracht en staan er verkeersborden hier en daar. De labi labi heeft moeite de school te vinden in deze chaotische wijk.

Op school worden we hartelijk ontvangen door het hoofd. Ze is zichtbaar blij met het cadeautje van Ad, die in maart op deze school was. Ook is ze nog vol van de muziek- en dramaworkshop van afgelopen week. Later op de ochtend staat ze in haar eentje op haar kamer de Hokey-pokeydans te doen.
De directrice brengt ons naar klas 5 en 6, totaal 2 leerlingen. De jongen in klas 6 is de enige leerling van deze school die de tsunami overleeft heeft. Er waren er meer dan honderd.
Kijkend uit de ramen, zien we meteen de zee, zo dichtbij, dat het lijkt alsof de school in de zee staat. Door de tsunami is de kustlijn enkele kilometers landinwaarts verlegd.

We geven een rekenles aan de kinderen van klas 4, 5 en 6. De directrice zet er ook nog een paar kinderen van klas 3 bij, die volgens haar geïnteresseerd zijn. Het kan allemaal hier. In het begin is het lastig, want door een enorme tropische regenbui, kunnen we ons bijna niet verstaanbaar maken. De leerkrachten zijn zo mogelijk nog geïnteresseerder en er worden driftig aantekeningen gemaakt door hen. Fijn te zien dat ze hier iets mee kunnen. Na school zijn we ook nog even bezig met het lesgeven aan de leerkrachten.

De tweede dag zouden we lesgeven aan klas 1 en 2. Bij aankomst moeten we zo’n drie kwartier wachten, want de kinderen worden op school ingeënt tegen tetanus en mazelen. Heel goed dat het gebeurt, maar het levert hartverscheurende taferelen op, vooral bij de kinderen van klas 1, die pas 4 jaar oud blijken te zijn.
Klas 1 slaan we daarom maar over, we gaan naar klas 2. De leerkracht geeft zelf een rekenles en het is bijzonder te zien hoe ze hier in klas 2 al cijferend optellen en daarbij veelvuldig al hun vingers er bij gebruiken. Omdat de kinderen nog wat beduusd zijn van de injecties, besluiten we het vandaag te laten bij het spelen van rekenspelletjes die we meegegeven hebben. De kinderen zijn erg enthousiast en krijgen er geen genoeg van. Na afloop leggen we de leerkracht uit dat de kinderen met deze spelletjes spelenderwijs goed leren tellen en sommetjes tot 20 geautomatiseerd krijgen, een van de belangrijkste dingen bij het rekenonderwijs. Om 11.00 uur moeten we stoppen, want de kinderen van klas 1 en 2 gaan al naar huis. Elk kind komt ons een hand geven, een ontroerend gebaar, want ze brengen hun hand, met die van ons erin, naar hun voorhoofd of mond.

Het plan is morgen in klas 1 en 2 aan de gang te gaan met de kralenketting. Het is wel afwachten of het lukt, want hier in Atjeh is alles mogelijk!

Muriël en Sasha

Nieuwe ronde...

Maandagmiddag. “Onze” groepjes komen terug van hun nieuwe scholen. Net gewend op de scholen van vorige week (maar daar is na een week de workshopinhoud afgerond) is het weer even wennen op de nieuwe scholen. En dat ondanks de uitgebreide briefing afgelopen weekend (“waar je op die school vooral op moet letten…. “).
Ik zal niet alle scholen langsgaan, maar de ervaringen lopen net als begin vorige week weer sterk uiteen. Van euforisch tot ronduit teleurgesteld. De extremen:
Op school 3 wordt deze week muziek, drama en dans gegeven door Anne, Evelien en Jeppe. De eerste dag is direct een topdag. De leerlingen en leerkrachten vinden de workshops geweldig en de dag gaat eigenlijk te snel voorbij. “Can’t wait for more” is het motto hier.

Dat motto gaat niet op voor school 2, waar Bonnie, Dianne en Nanda scienceworkshops geven maar die vooral lang op de labi labi terug moeten wachten omdat het rooster niet meer dan één uur workshops toelaat. Hoewel deze school vorige week òm was bij de rekenworkshops lijkt het nu weer van voren af aan te moeten gaan bij de science workshops. Jammer.
Ook in de categorie jammer: er moeten vandaag 5 mensen thuis blijven vanwege fysieke problemen. Gelukkig bij niemand verontrustend, maar toch: het is een hele aanslag op een groep van 18 personen. Atjeese humor: “stomach problems, run to toilet, ha ha ha, yes, is no good ha ha ha”. Nou ja, je kunt er inderdaad maar beter de lol van blijven inzien. Al is het voor de betrokkenen op het moment minder lollig (achteraf vaak weer wel). Inmiddels lijkt het bij de meeste “slachtoffers” beter te gaan, dus we houden goede moed voor morgen.

Sportief succes op school 3

Met een voldaan gevoel kijken wij hier terug op een goede en inspirerende week op school 3. Al vanaf de eerste dag deden de leerkrachten en de kinderen heel enthousiast mee. Samen met de sportleerkrachten hebben we elke dag voor een andere klas een les bewegingsonderwijs verzorgd. Vaak begonnen we met tikspelen als inleiding, en gingen daarna werken in 3 vakken. De onderdelen die de hele week aan bod zijn gekomen zijn volleybal, voetbal en badminton. Hieromheen hebben we allemaal activiteiten bedacht voor alle verschillende leeftijden. Langzamerhand gaven we het lesgeven over aan de leerkrachten, wij waren hier immers om hen te ondersteunen in het lesgeven.
Gelukkig hadden we twee heel gepassioneerde sportleerkrachten die echt stonden voor hun vak. Als we zagen hoe zij genoten van de lessen, was onze dag helemaal goed. De leerkrachten stonden open voor suggesties, die ze dankbaar in gebruik namen. Zo hebben we de eerste week ook gesleuteld aan de organisatorische aspecten van een les. Het stiltesignaal, het verdelen van kinderen in groepjes en de organisatie van het werken in 2 of 3 verschillende groepen, zijn aspecten die we hebben ingevoerd. Zij hebben niet alleen van ons geleerd; wij hebben een echt Atjeh-tikspel en een estafette van hen geleerd!

Wij zijn samen met de leerkrachten en de kinderen, een hele week druk geweest met de activiteiten. De leraren merkten aan het eind van de week op: “We zien dat de kinderen veel plezier hebben!”
Dat is toch wel een mooi compliment om te krijgen... Verder waren de leraren erg blij met het aanbod van de activiteiten die ze gekregen hebben en met de aanwijzingen hoe ze de gegeven materialen moeten gebruiken.
We konden ze dan ook zonder twijfel de medailles overhandigen [het blijft tenslotte bewegingsonderwijs! – red.], die zij echt verdiend hadden na een week van prettig samenwerken. Als we zien hoe de materialen na schooltijd al gebruikt worden op het schoolplein, hebben wij er alle vertrouwen in dat de sportlessen op deze school een goede impuls hebben gekregen en het alleen maar nog meer vooruit kan gaan!

Op naar school 4....

Erna, Marielle, Jeske en Sanne

Beer maakt blij

Door Dianne:

Het is niet de bedoeling dat we hier in Banda voor sinterklaas gaan spelen. Maar toch hadden we het idee dat we iets extra’s moesten doen voor de visserskinderen van school 4, een van de armste scholen die we bezoeken.

Schoolleverancier Rolf had ons houten puzzels geschonken en die zijn uitgedeeld in klas 1 (6/7 jarigen). De kinderen gingen vol enthousiasme aan de slag al wisten ze niet precies hoe ze het moesten aanpakken. Ze hadden duidelijk nog nooit met puzzels gewerkt. Maar geen nood, binnen no-time stond de hele school in het lokaal en werd er goed samengewerkt om de puzzels compleet te maken. De puzzel bestond uit 12 stukjes, maar dat was nog best lastig voor deze kinderen. Ook de oudsten van 12 jaar hadden er nog een flinke kluif aan. En trots als ze waren als het gelukt was!
De dag erna werden er kleine knuffelberen uitgedeeld. Glunderende gezichtjes vielen ons ten deel. Ook jongens ontpopten zich als uitstekende poppenvaders en wiegden en troetelden met de knuffels. De beren kregen prachtige namen toebedeeld en weken niet van hun zijde. Ook tijdens de rekenles stond de beer op tafel toe te kijken.
De schooldag liep ten einde: meisjes legden de beren op hun arm en de jongens plantten de beren in hun nek. Zo namen we afscheid van deze fantastische school en liepen de kinderen blij en vrolijk naar huis.

Rekenen op school 2

Terwijl het weekend vooral gebruikt is om bij te tanken (dat was hoognodig - en helaas is de maag/darmflora bij velen nog steeds behoorlijk van slag), zijn er ook diverse stukjes geschreven die mooie doorkijkjes opleveren in de workshops van afgelopen week. Hieronder de bijdrage van Tessa:

Zaterdag hebben Arlette en ik, na een week hard werken, onze workshops op school 2 beëindigd. We hebben in iedere klas workshops kunnen geven die aansluiten bij de stof en de behoeften van de leerkracht. Zowel de leerkachten als de leerlingen waren betrokken en enthousiast. We hebben het gevoel dat onze workshops “pakkend” waren en dus effectief zullen zijn. In de bovenbouw werd bijvoorbeeld gewerkt met de oude staartdeling. Wij hebben de moderne laten zien aan de leerlingen en de leerkrachten, deze pikten ze snel op en lieten dit zien. Hierbij was het leuk om te zien dat ze steentjes van het schoolplein gebruikten als materiaal. Na iedere workshop hebben we een nabespreking gehouden; op dat moment kwamen vragen naar voren.

We hopen later terug te zien dat onze workshops ook daadwerkelijk effectief zijn geweest. Het was in ieder geval al leuk om te zien dat de leerkracht van klas 2 vanmorgen met de kralenketting bezig was toen wij aankwamen. Wij hopen dat we de komende week op school 5 hetzelfde kunnen betekenen.

zaterdagochtend tussenbalans

Na een paar bijzonder intensieve dagen (het zal wellicht opgevallen zijn: zonder internet) maken we de tussenbalans op. Alle groepen zijn vier dagen actief geweest op de scholen en het algemene beeld stemt optimistisch. De kinderen vinden het fantastisch, de leerkrachten doen enthousiast mee en de schoolleiders zijn blij met onze komst, maar meestal zelf afwezig. Dat laatste is zorgelijk. Ik mocht aanwezig zijn bij een eindceremonieel van een schoolleiders leadershiptraining en het contrast tussen wat daar verteld werd en de alledaagse praktijk is zo ongeveer dat van tussen dag en nacht. Op de scholen waar wij werken is de mate van (zichtbaar/merkbaar) leadership meestal beperkt.
Terug naar onze “missie”. In de volgende bijdragen zal – door de verschillende deelnemers - meer op detail ingegaan worden op de workshops maar hier alvast even een overview:
School 1 blijft school 1. De rekenworkshops gaan goed, maar het klassenmanagement is hier in veel klassen nul. Dat gaan wij in deze twee weken niet veranderen, hopelijk een kleine verandering stimuleren. Het goede nieuws: het klassenmanagement was nog niet zo lang geleden in alle klassen nul…
School 2 is bijzonder blij met de rekenworkshops. Hier dragen de leerkrachten de school (en doen dat goed) en wordt de schoolleider algemeen beschouwd als “pain in the ass”. Gelukkig is ze er vrijwel nooit en draait de school dus ook prima zonder. De workshops worden met erg veel enthousiasme ontvangen en de vraag is: meer, meer, meer.
School 3 is en blijft een feest. De gymleerkrachten zijn in hun nopjes met de workshops en laten dit ook blijken. De leerlingen vinden het fantastisch.

School 4 is bij vlagen ontroerend. Men wil wel maar kan niet. Dat is het overheersende gevoel. Veel leerkrachten lijken nog steeds enigszins lamgeslagen. Maar ze zijn in toenemende mate betrokken bij de workshops en blijven benadrukken hoe blij ze zijn met onze komst. De meer coöperatieve werkvormen bij de sciencevakken slaan goed aan en (gelukkig maar) sluiten ook goed aan bij wat wenselijk is.

School 5 is erg blij met de muziek, drama en dansworkshops. Op vrijdagochtend komt de groep aan en zijn de gecombineerde klassen al begonnen. Ruim een uur blijven de Atjeese collega’s zelf aan de slag en mogen de Hollanders blij toekijken hoe de workshops in de praktijk worden gebracht.
School 6 reageert soortgelijk op de muziek-, drama, en dansworkshops. Ook hier wordt actief meegedaan en is het enthousiasme van leerlingen en leerkrachten continue.

Nu is het gelukkig even rust, want weekend. Sommige groepen brengen deze ochtend een afscheidsbezoek aan hun school (volgende week wordt er van thema en school gewisseld) en daarna is het anderhalve dag uitrusten. Dat is hard nodig, want de ziekenboeg groeit. Er wordt goed op elkaar gelet, maar dat heeft niet voorkomen dat er behoorlijk wat mensen aan de norit zijn en dat ook de hoofdpijnklachten toe nemen. Even een paar tandjes terug en dan hopelijk maandag weer met vernieuwde energie terug naar de scholen.