Aan het werk

Na een heerlijk verblijf van twee dagen op Pulau Weh, het meest noordwestelijke eiland van Indonesië, zijn we vorige week gestart met het begeleiden van de leerkracht bij het invoeren van realistisch rekenen. De beginsituatie is overal vastgelegd en op vier scholen kunnen we nu echt aan het werk. Op twee scholen loopt het nog niet echt lekker. Of de leerkrachten hebben de workshops in december niet gevolgd, of wel en zijn vervolgens overgeplaatst naar een andere school. Ook is er een gebrek aan leerkrachten en de leerkrachten zijn hier nogal eens ziek of hebben een ziek kind, waardoor ze niet op school kunnen komen. Deze scholen hebben we even in de wacht gezet, om ze de gelegenheid te geven hun zaken op orde te hebben. Over twee weken gaan we daar weer heen.
Tijdens de nabesprekingen van de observaties kwamen er bij de leerkrachten heel wat vragen naar boven. Ze willen heel graag begeleiding van ons bij het invoeren van realistisch rekenonderwijs. We zijn heel bewust terughoudend in het overnemen van de les en het verzorgen van materiaal. De leerkrachten moeten zelf aan de slag. Wel geven we tips, geven we soms een introductie en hebben we een paar werkbladen gemaakt als voorbeeld. Zo hebben we ook blokjes en staafjes laten maken als demonstratiemateriaal. Misschien laten we meer maken, eerst maar eens kijken of ze er wat mee gaan doen.
Een belangrijk aandachtspunt is klassenmanagement. In sommige klassen heeft de leerkracht de klas goed onder controle, in andere klassen wordt stiekem bellen geblazen of rennen de kinderen met drieën tegelijk naar de wc. Regelmatig komen kinderen van een andere klas even gezellig buurten, iets wat de leerkrachten onderling ook doen. Wat dat betreft heerst er in Indonesië toch een totaal andere cultuur dan in Nederland: een uur te laat komen op een vergadering, telefoneren terwijl je voor de klas staat, niet op school komen vanwege een ziek kind, praten met je buurvrouw tijdens de vergadering, het kan allemaal hier. Het maakt het er voor ons niet altijd even makkelijk op, maar we blijven er laconiek onder.
Afgelopen twee dagen werd Banda Atjeh niet alleen bezocht door de president, die het Tsunamimuseum (gaan we een keer bekijken) en de nieuwe haven van Ulee Lheue (is mooi geworden) kwam openen, maar ook door twee mensen van het DO-PMRI International Advisery Board. Zij hebben uitgebreid met het PMRI-team, een aantal leerkrachten van scholen en met het JAM-team ;-) (Jeske, Anne, Muriël) gesproken. Deze twee heren, waaronder de coördinator van IAB, Boudewijn van Velzen, waren erg geïnteresseerd in onze bevindingen tot nu toe en we hebben met hen een aantal zaken kunnen bespreken waar wij tegenaan liepen: er staat maar twee of drie keer per week rekenen op het rooster en er is een grote wisseling van leerkrachten. Dit is niet goed voor de continuïteit van het programma. Doordat Boudewijn en zijn collega hierover flink doorgevraagd hebben bij Rahma, hebben ze voor elkaar gekregen dat, zeker het probleem van het rooster, misschien opgelost gaat worden. Rahma is daarin best doortastend en gaat meteen aan de slag met de aandachtspunten die er zijn. Boudewijn liet ons overigens nog weten zeer positief te zijn over de ontwikkelingen rond PMRI in Banda Atjeh.
Naast de begeleiding van de leerkrachten op het gebied van rekenen, zijn we binnenkort ook ongetwijfeld specialisten op het gebied van kopieerapparaten. Alle scholen hebben van Jerome Fernandez (Education International) een kopieerapparaat gekregen. Op een school was hij al uitgepakt en werd ons gevraagd uit te leggen hoe hij werkt. Natuurlijk deden we dat en binnen vijf minuten was een heel team blij! Op de andere scholen staan de machines nog netjes in de doos: te wachten tot iemand hem uitpakt die er ook mee kan werken. Wij stimuleren de hoofden nu maar het apparaat uit de doos te halen, dan zullen wij hen vertellen hoe het werkt. Het lijkt natuurlijk niet op realistisch rekenen, maar het is wel handig bij realistisch rekenen: leerkrachten kunnen nu zelf werkbladen maken en kopiëren!

Jeske, Anne en Muriël

de kop is er af

Hieronder de eerste van hopelijk vele - wekelijkse - bijdragen van onze collega's in Atjeh:

De eerste twee weken van ons langdurige verblijf in Banda Atjeh zitten erop. Twee weken van hernieuwde kennismakingsgesprekken met schoolhoofden, een bezoek aan de universiteit, een paar bijeenkomsten ter voorbereiding van het programma met Rahmah Johar, de leidster van het PMRI-team en de eerste observaties van rekenlessen in de klassen 1, 2 en 3 op de, ons bekende, 6 scholen in het tsunamigebied.
De samenwerking met Rahmah en haar team voelt goed aan, ze zijn enthousiast en nemen meteen allerlei ideeën die wij hebben over. Ze hecht heel veel waarde aan onze adviezen en ervaringen. Het is wel wennen om te vergaderen in een totaal andere cultuur dan wij gewend zijn. In Nederland staat het woord effectief hoog in het vaandel van onze vergadercultuur. Hier lijken ze het woord niet te kennen. Overal wordt de tijd voor genomen en veel bijeenkomsten draaien ook om de tijden van de moskee. Vanmiddag was er een workshop voor leerkrachten van 26 scholen, waaronder ook die van ons. Deze zou van 14.00 tot 17.00 uur duren. Wij waren keurig op tijd (omdat we een vorige vergadering iets te laat kwamen, wilden we nu op tijd zijn). Tot onze verbazing waren er slechts een handjevol leerkrachten en nog niemand van het PMRI-team. Tot 15.00 druppelden er leerkrachten binnen en de workshop begon uiteindelijk om 14.45. En toch waren we om 17.00 uur klaar! Maak een programma voor twee uur en trek er drie uur voor uit, is hier kennelijk het motto. Haal je je het in Nederland niet in je hoofd om je telefoon aan te laten staan, hier is het heel normaal om de telefoon gewoon op te nemen en een heel gesprek te voeren, terwijl er ondertussen iets uitgelegd wordt. Zelfs als je de workshop leidt, kun je even weglopen voor de telefoon. Overigens kreeg Anne ook nog een belangrijk telefoontje deze middag en gelukkig voor haar: niemand keek ervan op!
Op de scholen zijn ze blij met onze komst. Hier en daar worden we verrast herkend en op school 6 haalt de directrice enthousiast de cd erbij met de hokey-pokeydans. Waar de meesten een reële hulpvraag hebben, ondersteuning en begeleiding bij het invoeren van realistisch rekenen, zijn er ook een paar directrices die iets meer willen: een videocamera, een laptop. Daarnaast wordt gevraagd om materiaal voor sciencelessen, hulp bij computergebruik, Engelse les, muzieklessen en hulp bij het instuderen van een dans bij de verjaardag van de school.
Het observeren van de rekenlessen verloopt wisselend. Net als voorgaande jaren, kunnen gemaakte afspraken ineens veranderen of komen leerkrachten niet opdagen. Veel leerkrachten vinden het best wel eng dat ze bekeken worden door die mensen uit Nederland, ze zien het als een soort inspectie. We proberen ze op hun gemak te stellen en dankzij onze voortreffelijke tolk Bunga lukt dat! En dan zien we dat een aantal leerkrachten al best goed bezig zijn. Er wordt met materiaal gewerkt (steentjes, satéprikkers, rietjes etc.), de kinderen zitten in groepjes en er wordt een poging gedaan interactief les te geven. Het begin is er!! Daarnaast zijn er ook scholen waar nog nauwelijks iets aan realistisch rekenen gedaan wordt en waar de leerkrachten meer gebaat zijn bij ondersteuning van het klassenmanagement.
De afgelopen twee weken waren voor ons de bevestiging van het feit dat het goed is dat we hier voor 6 maanden zitten (in april worden we bijgestaan en afgelost door Marielle, Bonnie en Johan). Er valt hier genoeg te doen en naarmate we meer en meer een band met de leerkrachten gaan krijgen, verwachten we ook meer resultaat te gaan bereiken. Het is ook goed intensief contact te hebben met Rahmah en haar PMRI-team en de lerarenopleiding. Zij moeten tenslotte hiermee verder gaan en we hebben gemerkt dat ook zij nog veel willen leren van ons. Een van de dingen die we hen vandaag al geprobeerd hebben bij te brengen, is dat het invoeren van een totaal andere manier van rekenonderwijs geven, een proces is van jaren en dat zoiets niet binnen een jaar gerealiseerd kan zijn.
Anne, Jeske en Muriël

drie collega's voor drie maanden in Atjeh

Op 1 februari j.l. zijn drie KSU-collega's - te weten Anne Marjon Jonker van de Paulusschool, Jeske Brouwer van de Montessorischool Buiten Witte Vrouwen en Muriël Nohlmans van de Dominicusschool - voor drie maanden naar Atjeh vertrokken. Zij zullen hun collega's - op de zes inmiddels vertrouwde scholen, maar ook op de pabo terplaatse - ondersteunen in "realistisch rekenen in een veilige omgeving".
Anne, Jeske en Muriel, heel veel succes!!!